Διαταραχές λόγου και ομιλίας στα παιδιά

"Διαταραχή λόγου και Ομιλίας.  Είναι μια διαταραχή κατά την οποία εμφανίζονται δυσκολίες στην αντίληψη, επεξεργασία και οργάνωση των ήχων σε λέξεις στο φωνολογικό σύστημα της γλώσσας. Δηλαδή μια ολόκληρη ομάδα ήχων δεν έχει κατακτηθεί σωστά και συνεπώς πολλαπλοί ήχοι προφέρονται λανθασμένα, ενώ δεν θα έπρεπε σύμφωνα με τη χρονολογική ηλικία του παιδιού."

Οι δυσκολίες αυτές συχνά εμφανίζονται κατά την παιδική ηλικία και μπορεί να γίνουν μακροχρόνιες. Επίσης, μπορεί να εμφανιστούν για πρώτη φορά και αργότερα σε ενήλικες ως αποτέλεσμα εγκεφαλικού επεισοδίου, τραύματος ή ασθένειας.

"Η Διαταραχή λόγου και Ομιλίας είναι πιο συχνή στα αγόρια. Περίπου το 3% των παιδιών προσχολικής ηλικίας και το 2% των παιδιών ηλικίας 6 – 7 παρουσιάζουν φωνολογική διαταραχή. Από την ηλικία των 17 ετών, μόνο το 0,5% του πληθυσμού πλήττεται. Οι εξελικτικές φωνολογικές διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε συνδυασμό με άλλες διαταραχές της επικοινωνίας, όπως ο τραυλισμός, η ειδική γλωσσική διαταραχή (SLI), ή απραξία του λόγου (developmental apraxia of speech)."

Συμπτώματα:

• Αποτυχία να παράγουν και να χρησιμοποιούν κατάλληλα συγκεκριμένους ήχους με αποτέλεσμα η ομιλία τους να είναι δυσκατάληπτη.
• Πτώση συλλαβών (π.χ. μπα αντί για μπάλα, νανα αντί για μπανάνα)
• Αντικαταστάσεις ήχων (π.χ. θουπα αντί για σούπα)
• Απλοποιήσεις ή απαλοιφές ήχων (π.χ. πιτι αντί για σπίτι)
• Αντιμεταθέσεις ή αντίστροφες ήχων ή συλλαβών (π.χ. παιδόποτος αντί για παιδότοπος)

Συνέπειες εάν δεν παρέμβουμε

Η έγκαιρη διάγνωση και αποκατάσταση των Διαταραχών λόγου και Ομιλίας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την περαιτέρω πορεία του παιδιού και την αποφυγή άλλων δυσκολιών όπως:

1. Χαμηλή αυτοεκτίμηση και προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Η κακή ποιότητα ομιλίας θέτει πολλές φορές το παιδί στη δυσάρεστη κατάσταση να μη γίνεται κατανοητό από τους άλλους. Επιπλέον, οι συμμαθητές του είναι πολύ πιθανόν να κοροϊδεύουν την αδυναμία του να μιλήσει σωστά, ακόμα και να το απομονώνουν όταν δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν μαζί του. Τέτοιου είδους εμπειρίες έχουν συνήθως αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην εμπιστοσύνη του παιδιού στην ικανότητα επικοινωνίας του όσο και στις διαπροσωπικές του σχέσεις και στην αυτοεκτίμησή του γενικότερα.

2. Προβλήματα συμπεριφοράς
Τα παιδιά με προβλήματα στην ομιλία, λόγω της αδυναμίας τους να εκφραστούν λεκτικά και να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά με τους άλλους, συχνά εμφανίζουν προκλητική και αντιδραστική συμπεριφορά, ακόμη και επιθετικότητα.

3. Εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών στο δημοτικό σχολείο
Με την είσοδο όμως του παιδιού στο δημοτικό, η φωνολογική διαταραχή αντικατοπτρίζεται και στο γραπτό λόγο, όπου το παιδί αποκωδικοποιεί τη λέξη λανθασμένα και τη γράφει όπως την προφέρει. Έτσι, συχνά εμφανίζονται μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίες δυσχεραίνουν τη σχολική του επίδοση και απαιτούν χρόνο και εκπαίδευση για να αποκατασταθούν.

ΠΗΓΗ :
ikidcenters.com

Αυτισμός και μέθοδος TEACCH- Πώς μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά με αυτισμό;

TΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΟ T E A C C H
(Treatment Εducation of Autistic and Communication handicapped Children)

• Τι είναι :
Το TEACCH μεταφράζεται ως “Θεραπεία και Εκπαίδευση Παιδιών με Αυτισμό και Διαταραχές Επικοινωνίας“. Πρόκειται για ένα κρατικό πρόγραμμα, που υλοποιήθηκε το 1972 στην Ψυχιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας των ΗΠΑ ως συνέχεια μίας ερευνητικής δουλειάς, που είχε αρχίσει από το 1966.
Αποτελεί ένα πρόγραμμα εναλλακτικής εκπαίδευσης, που ενσωματώνει παρεμβάσεις στο περιβάλλον του παιδιού και στο ημερήσιο πρόγραμμά του. Στηρίζεται στη δομημένη διδασκαλία και στη δόμηση του φυσικού περιβάλλοντος, του καθημερινού προγράμματος, των δραστηριοτήτων και του υλικού και στη χρήση οπτικών συνθημάτων για την ενίσχυση της επικοινωνίας. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι εξατομικευμένο, ανάλογο του αναπτυξιακού επιπέδου του παιδιού και ενσωματώνει συμπεριφορικές και γνωστικές τεχνικές για την προώθηση της επικοινωνίας και της κοινωνικότητας . Μπορεί να εφαρμοστεί για δόμηση του σχολικού περιβάλλοντος αλλά και στο σπίτι.
• Τι είναι η δομημένη διδασκαλία :
Η δομημένη διδασκαλία είναι μια στρατηγική που αναπτύχθηκε για διδασκαλία παιδιών με αυτισμό σε περιβάλλον τάξης, για να τα βοηθήσει να κατανοήσουν τι αναμένεται και πώς να λειτουργήσουν αποτελεσματικά σ’ αυτό. Βελτιώνεται έτσι η συμπεριφορά τους , δημιουργώντας κατάλληλα και κατανοητά περιβάλλοντα που δεν προκαλούν άγχος και ανησυχία.
Όλες οι σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι το δομημένο ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει το πιο ευνοϊκό αποτέλεσμα σε νεαρά παιδιά με αυτισμό. Αυτά τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα παρέχουν το είδος και την ποσότητα σαφήνειας και προβλεψιμότητας που χρειάζονται τα παιδιά αυτά για να ενισχυθεί η ανάπτυξή τους. Όταν τους παρέχουμε δομή, τα βοηθάμε να οργανωθούν και να ανταποκριθούν καλύτερα στο περιβάλλον τους.
 Τα είδη δομής που ενσωματώνει το TEACCH είναι:

  
Α) Φυσική οργάνωση : Η φυσική διάταξη της τάξης είναι πολύ σημαντική. Η χρήση οπτικά ξεκάθαρων περιοχών και ορίων για συγκεκριμένες δραστηριότητες βοηθά τα παιδιά να αντιληφθούν καλύτερα το περιβάλλον. Ένα ξεκάθαρα οργανωμένο δωμάτιο τονίζει τις συγκεκριμένες δραστηριότητες
Β) Ημερήσιο πρόγραμμα : Είναι το ημερήσιο εξατομικευμένο πλάνο του παιδιού που το ενημερώνει για τις δραστηριότητες της ημέρας του. Τον ενημερώνει για το τι πρόκειται να συμβεί, καθώς και την σειρά με την οποία πρόκειται να συμβεί, με τρόπο που να μπορούν να το δουν και να το κατανοήσουν. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να αλλάζουν δραστηριότητες και δεν παραμένουν προσκολλημένα σε μια ρουτίνα. Τους βοηθάει επίσης να προβλέπουν γεγονότα και να είναι διαρκώς ενήμερα για το τι θα κάνουν παρακάτω, μειώνοντας έτσι το άγχος που προέρχεται από το να μην γνωρίζουν τι να περιμένουν και πότε να το περιμένουν.
Γ) Σύστημα εργασίας : Αποτελεί τον τρόπο οργάνωσης μιας δραστηριότητας στο σχολείο ή στο σπίτι. Πληροφορεί τους μαθητές τι να κάνουν όταν βρίσκονται στους ανεξάρτητους χώρους εργασίας χωρίς επίβλεψη από τον θεραπευτή. Τα ατομικά αυτά συστήματα εργασίας μεταφέρουν 4 ειδών πληροφορίες
1. Ποια εργασία πρέπει να κάνουν
2. Πόση είναι αυτή η εργασία
3. Πως θα καταλάβουν ότι τελείωσαν
4. Τι θα συμβεί μετά την ολοκλήρωσή της
Ανάλογα με το λειτουργικό επίπεδο του παιδιού μετατρέπουμε και το σύστημα εργασίας π.χ. ένα υψηλά λειτουργικό παιδί μπορεί να έχει ένα γραπτό σύστημα εργασίας ενώ για ένα χαμηλότερα λειτουργικό παιδί μπορεί να χρησιμοποιηθούν εικόνες, σύμβολα, χρώματα, αντικείμενα κτλ.
Δ) Οπτική δομή : Είναι πολύ σημαντική και μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους όπως, οπτική σαφήνεια ( διακριτά υλικά, ξεκάθαρα καθήκοντα), οπτική οργάνωση(οργάνωση των υλικών για αποτελεσματικότερη επεξεργασία πληροφοριών) και οπτικές οδηγίες (οπτική αναπαράσταση του πως πρέπει να γίνει κάτι )

ΠΗΓΗ
childit.gr

Δραστηριότητες για να ενισχύσετε την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του παιδιού

Γέννηση μέχρι 2 ετών

• Ενθαρρύνετε το μωρό σας να παράγει ήχους που αποτελούνται από φωνήεντα ή σύμφωνο- φωνήεν όπως: «μα», «ντα» και «μπα».
• Ενισχύστε τις προσπάθειες διατηρώντας τη βλεμματική επαφή, ανταποκρινόμενοι με ομιλία και μιμούμενοι την προφορά χρησιμοποιώντας διαφορετικά σχέδια και έμφαση. Για παράδειγμα, υψώστε τον τόνο της φωνής σας για να διατυπώσετε μια ερώτηση.
• Μιμηθείτε το γέλιο και τις εκφράσεις του προσώπου του μωρού σας.
• Μάθετε στο παιδί να μιμείται τις πράξεις σας, συμπεριλαμβανομένου του χειροκροτήματος, την αποστολή φιλιών και παίζοντας παιχνίδια με τα δάχτυλα.
• Μιλήστε του καθώς το πλένετε, το ταΐζετε και το ντύνετε. Μιλήστε του σχετικά με το τι κάνετε, πού πάτε και τι θα κάνετε όταν φτάσετε καθώς και ποιον και τι θα δείτε.
• Αναγνωρίστε χρώματα.
• Μετρήστε αντικείμενα.
• Χρησιμοποιήστε χειρονομίες όπως αντίο, για να μεταφέρετε την έννοια.
• Παρουσιάστε ήχους ζώων για να συνδέσετε έναν ήχο με μια συγκεκριμένη έννοια: «το σκυλί κάνει γαβ-γαβ».
• Αναγνωρίστε την προσπάθεια για να επικοινωνήσετε.
• Επεκτείνετε τις μεμονωμένες λέξεις που χρησιμοποιεί το μωρό σας. «Πού είναι η μαμά; Η μαμά σ’ αγαπάει. Πού είναι το μωρό; Να το μωρό!».
• Διαβάστε στο παιδί σας. Μερικές φορές «διάβασμα» είναι η περιγραφή εικόνων σε ένα βιβλίο χωρίς να ακολουθείτε το γραπτό κείμενο. Επιλέξτε βιβλία τα οποία είναι ανθεκτικά και έχουν μεγάλες πολύχρωμες εικόνες οι οποίες δεν έχουν πολλές λεπτομέρειες. Ρωτήστε το παιδί σας, « Τι είναι αυτό;» και ενθαρρύνετε την κατονομασία και την αναγνώριση των οικείων αντικειμένων στο βιβλίο.

2 μέχρι 4 ετών

• Χρησιμοποιείστε καλή ομιλία η οποία είναι καθαρή και απλή για το παιδί..
• Επαναλάβετε ότι λέει το παιδί σας δείχνοντας ότι καταλαβαίνετε. Φτιάξτε και επεκτείνετε τα λεγόμενα. «Θέλεις χυμό; Έχω χυμό. Έχω χυμό μήλου. Θέλεις χυμό μήλου;»
• Χρησιμοποιείστε μωρουδίστικη ομιλία μόνο εάν χρειαστεί να μεταφέρετε το μήνυμα και όταν συνοδεύεται από ενήλικο λόγο. “Είναι ώρα για μαμ. Θα φάμε φαγητό τώρα”.
• Φτιάξτε ένα λεύκωμα από τα αγαπημένα ή οικεία πράγματα του κόβοντας εικόνες. Ομαδοποιήστε τις εικόνες σε κατηγορίες όπως: αντικείμενα που κουβαλάμε, αντικείμενα που τρώμε, αντικείμενα για επιδόρπιο, φρούτα, αντικείμενα για παιχνίδι. Δημιουργήστε ανόητες εικόνες αναμιγνύοντας και ταιριάζοντας εικόνες. Κολλήστε μια φωτογραφία ενός σκύλου πίσω από το τιμόνι ενός αυτοκινήτου. Μιλήστε για το τι είναι λάθος στην εικόνα και τους τρόπους για να το «διορθώσετε».Μετρήστε τα αντικείμενα στο βιβλίο.
• Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει και να κάνει ερωτήσεις. Παίξτε το παιχνίδι ναι ή όχι. Ρωτήστε «Είσαι αγόρι;», «Είσαι εσύ ο Παναγιώτης;», «Μπορεί να πετάξει το γουρούνι;». Ενθαρρύνετε το παιδί σας να φτιάξει ερωτήσεις και να προσπαθήσει να σας κοροϊδέψει.
• Κάνετε ερωτήσεις που απαιτούν επιλογή. «Θέλεις ένα μήλο ή ένα πορτοκάλι;», « Θέλεις να φορέσεις την κόκκινη ή τη μπλε μπλούζα;»
• Εμπλουτίστε το λεξιλόγιο. Ονομάστε μέρη του σώματος, και μάθετε τι κάνετε με αυτά. « Αυτή είναι η μύτη μου. Μπορώ να μυρίζω λουλούδια, μπισκότα, ποπ-κορν και σαπούνι.»
• Τραγουδήστε απλά τραγούδια και απαγγείλετε παιδικά ποιήματα για να δείξετε το ρυθμό και τον τρόπο ομιλίας.
• Τοποθετήστε όμοια αντικείμενα σε ένα δοχείο. Βάλτε το παιδί να πάρει το αντικείμενο και να σας πει πώς ονομάζεται και πώς το χρησιμοποιούμε. «Είναι η μπάλα μου. Την χτυπάω. Παίζω με αυτή.»
• Χρησιμοποιείστε φωτογραφίες οικείων προσώπων και τοπίων και πείτε πάλι τι έγινε ή επινοήστε μια νέα ιστορία.

4 μέχρι 6 ετών 

       Όταν το παιδί σας ξεκινάει μια συνομιλία, δώστε όλη την προσοχή σας όταν είναι δυνατόν.

• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας προσέχει πριν μιλήσετε.
• Αναγνωρίστε, ενθαρρύνετε και επαινέστε όλες τις προσπάθειες για ομιλία. Δείξτε ότι καταλαβαίνετε τη λέξη ή την φράση εκπληρώνοντας το αίτημα εάν πρέπει.
• Συνεχίστε να εμπλουτίζετε το λεξιλόγιο. Παρουσιάστε μια καινούρια λέξη και δώστε τον ορισμό της ,ή χρησιμοποιείστε την μέσα σε κείμενο το οποίο είναι εύκολα κατανοητό. Αυτό μπορεί να γίνει με ένα μελοποιημένο ή αστείο τρόπο. « Νομίζω θα οδηγήσω μέχρι το κατάστημα. Είμαι πολύ κουρασμένος να περπατήσω».
• Μιλήστε για χωρικές σχέσεις( αρχικός, μεσαίος, τελευταίος), (δεξί- αριστερό), και αντίθετα (πάνω και κάτω, ανοικτός –κλειστός).
• Δώστε μια περιγραφή ή ενδείξεις και ζητήστε από το παιδί να αναγνωρίσει αυτό που περιγράφετε: « τι χρησιμοποιούμε για να καθαρίσουμε το πάτωμα (σκούπα)». «Είναι κρύο, γλυκό και καλό για επιδόρπιο. Μου αρέσει η γεύση φράουλα» (παγωτό).
• Δουλέψτε σχηματίζοντας και εξηγώντας κατηγορίες. Αναγνωρίστε το αντικείμενο το οποίο δεν ανήκει στην ομάδα με παρόμοια αντικείμενα: « Ένα παπούτσι δεν ανήκει μαζί με το πορτοκάλι ή το μήλο, επειδή δεν τρώγεται, δεν είναι στρογγυλό και δεν είναι φρούτο».
• Βοηθήστε το παιδί σας να ακολουθήσει οδηγίες δυο και τριών βημάτων: «Πήγαινε στο δωμάτιο σου και φέρε το βιβλίο σου».
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να δίνει οδηγίες. Ακολουθήστε τις οδηγίες του/ της καθώς αυτός/ αυτή εξηγεί πώς να φτιάξεις ένα πύργο.
• Παίξτε παιχνίδια με το παιδί σας όπως: «Σπίτι». Ανταλλάξτε ρόλους στην οικογένεια, με εσάς να προσποιήστε το παιδί. Μιλήστε για τα διαφορετικά δωμάτια και έπιπλα μέσα στο σπίτι.
• Η τηλεόραση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα πολύτιμο εργαλείο. Βάλτε του να μαντέψει τι μπορεί να συμβεί μετά. Μιλήστε για τους χαρακτήρες. Είναι χαρούμενοι ή λυπημένοι; Ζητήστε από το παιδί να σας αφηγηθεί την ιστορία. Παίξτε μια σκηνή μαζί και δώστε ένα διαφορετικό τέλος.
• Εκμεταλλευτείτε τις καθημερινές δραστηριότητες. Για παράδειγμα, ενώ βρίσκεστε στην κουζίνα, ενθαρρύνετε το παιδί σας να ονομάσει τα σκεύη που απαιτούνται. Συζητήστε για τα φαγητά στη στο μενού, το χρώμα τους, την υφή και τη γεύση. Από πού παράγεται το φαγητό; Ποια φαγητά σου αρέσουν; Ποια απεχθάνεσαι; Ποιος θα καθαρίσει; Δώστε έμφαση στη χρήση αντωνυμιών ζητώντας του να βάλει την πετσέτα πάνω στο τραπέζι, μέσα στην αγκαλιά του ή κάτω από το κουτάλι. Αναγνωρίστε σε ποιον ανήκει η πετσέτα: “Είναι η πετσέτα μου. Είναι του μπαμπά. Είναι του Γιάννη”.
• Ενώ ψωνίζετε στο μπακάλικο, συζητήστε τι θα αγοράσετε, πόσο χρειάζεστε και τι θα φτιάξετε. Συζητήστε το μέγεθος (μεγάλο- μικρό), σχήμα (μακρύ-στρόγγυλο-τετράγωνο) και βάρος ( βαρύ- ελαφρύ) των πακέτων.

Πηγή: www.ikidcenters.com